Znajdujący się w zbiorach Biblioteki Narodowej rękopis Rozmyślania przemyskiego został sporządzony w początku XVI w. i jest odpisem starszego utworu. Ten liczący ponad 400 kart zabytek to obszerna opowieść o życiu Marii i Chrystusa, oparta o Ewangelię, legendy i apokryfy.
Badacze łączą go z działalnością zakonu Bernardynów. Jest arcyciekawym przykładem polskiej prozy późnego średniowiecza, stanowiąc dowód erudycji i literackich umiejętności pozwalających zebrać historie z rozmaitych źródeł w jeden spójny wykład. Rozmyślanie zawiera także wiele treści lekkich, zabawnych, np. opowieści o tym jak Jezus w dzieciństwie pomagał Marii przyprawiać kapustę i jak ożywił gliniane ptaszki by nie zostały zdeptane.
Wybitny badacz literatury staropolskiej Aleksander Brückner napisał, że autor Rozmyślania przemyskiego ogarnął wszystko, co średniowieczny świat katolicki wiedział i pragnął wiedzieć o Chrystusie i jego matce. Tę opinię sprzed bez mała wieku potwierdzają również współczesne badania nad zabytkiem.
Wykłady towarzyszące pokazowi
- ks. prof. Marek Starowieyski, „Rozmyślania przemyskie” na tle apokryfów Nowego Testamentu
- dr Izabela Winiarska-Górska, „O Jezusie i Maryji czcienie”, czyli „Rozmyślanie Przemyskie” w oczach historyka języka
Pokaz odbył się 19 marca 2016 roku